Một số bài thơ đã dịch ra tiếng Việt Heinrich Heine

Mẹ của H. Heine
Thư gửi mẹ[1] 

(Gửi mẹ tôi,, B. Heine, tên khai sinh là v. Geldern)

ICon thích sống ngẩng cao đầu, kiêu hãnhVà đôi khi ngang bướng đến lạ lùngNgay cả nhà vua nếu nhìn mặt conThì đôi mắt cũng không hề nhìn xuống. Nhưng mẹ thân yêu, con xin thừa nhậnRằng tính con dù bướng bỉnh thế nàoThì khi bên mẹ âu yếm ngọt ngàoCon vẫn tỏ ra vô cùng ngoan ngoãn. Có phải đấy vì tâm hồn cao thượngTrí tuệ thanh cao thâm nhập vào conNhư từ trời xanh làm dịu cõi lòng? Con xấu hổ vì những việc con làmTrái tim mẹ đã bao lần u ám?Nhưng thế rồi vẫn tha thứ cho con. IITrong cơn mê, con từ giã mẹ hiềnĐể ra đi khắp tận cùng thế giớiCon khát khao và chỉ mong tìm thấyMột tình yêu và ôm ấp lấy tình. Con kiếm tình yêu khắp mọi nẻo đườngChìa bàn tay ra trước từng cánh cửaNhưng tình yêu không một ai cho cảMà được trao sự căm ghét lạnh lùng. Vì tình yêu con nhầm lẫn thường xuyênKiếm tình yêu nhưng chẳng tìm thấy nóCon trở về nhà buồn bã cô đơn. Thì lúc này mẹ đi đến với conThứ ánh sáng cháy bừng trong mắt mẹLà tình yêu mà con vẫn đi tìm. Gửi Jenny Tôi bây giờ đã là ba lăm tuổiCòn em thì chỉ vừa mới mười lămNhưng mỗi lần nhìn em, Jenny ạGiấc mơ xưa lại thức dậy trong lòng! Vào năm một nghìn tám trăm mười bảyTôi gặp một người con gái như emMái tóc của nàng giống như em vậyGiống cả nụ cười, dáng vẻ tự nhiên. Thế rồi tôi bước vào trường Đại họcTôi dặn nàng: “Hãy gắng đợi chờ anhAnh sẽ quay về một ngày gần nhất”Nàng nói rằng: “Em mãi mãi của anh”. Ba năm trời học ở GöttingenBa năm miệt mài với bao sách luậtThế rồi một hôm nhận thư biết đượcNgười yêu của tôi đã bước theo chồng. Khi đó tháng Năm, khi đó mùa xuânNhững bông hoa nở đầy trong thung lũngNhững con chim đã cất tiếng hót vangNhững con sâu cũng vui đùa trong nắng. Nhưng tôi buồn, xanh xao và u ámVì buồn đau mà sức lực không cònChỉ có Chúa Trời may ra thấu tậnNhững điều gì tôi đã chịu hằng đêm. Nhưng tôi phục hồi. Như cây sồi xanhVẻ mạnh mẽ hiện trong từng nhánh láGiờ mỗi lần nhìn em, Jenny ạGiấc mơ xưa lại thức dậy trong lòng! Vết thương hạnh phúc Khi có em trong tay!Một niềm vui hạnh phúcTrong lòng tôi tràn ngậpNhững mơ ước diệu kỳ. Khi có em trong tay!Tôi hôn lên mái tócMái tóc vàng tuyệt đẹpBuông xõa trên vai này. Khi có em trong tay!Tôi tin rằng hiện thựcCõi thiên đường hạnh phúcNgay trên mặt đất này. Nhưng như Thánh ngờ vực[2]Tôi còn nghi điều nàyKhi chưa đặt ngón tayVào vết thương hạnh phúc. Ăn mặn ăn chay Bạn tôi ơi, phạm thượng!Khi bạn làm điều này:Bỏ Hanne tròn lẳnĐể yêu Marianne gầy! Nếu yêu thịt – thì bạnĐược coi là bình thườngCòn phóng đãng với xươngĐiều này là ghê tởm. Quỷ Sa tăng nham hiểmĐưa ta vào bẫy đâyGiống như người ăn mặnBỗng dưng thích ăn chay. Nước Đức quê hương tôi Nước Đức quê hương tôiĐâu cũng có cây đờiTrái chín mọng, nhưng khổHình nộm dọa khắp nơi. Ta như bầy chim sẻSợ yêu tinh, quỷ sứNhìn anh đào nở hoaMà đành lòng nín chịu. Anh đào đỏ, nhưng hộtBên trong là cái chếtChỉ ở trên trời caoCó anh đào không hột. Chúa Cha – Con – Thánh thầnMà hồn ta ngợi khenKhát khao cái vĩnh cửuLinh hồn Đức đáng thương. Chỉ nơi có thiên thầnLà hạnh phúc muôn nămCòn ở đây đau khổAnh đào cũng chua lòm. Ở đâu? Ở đâu, người lữ thứSẽ gửi nắm xương tàn?Phương Nam – dưới bóng cọ?Hay dưới liễu sông Ranh? Hay ở nơi sa mạcTay người lạ sẽ chôn?Hay bên bờ biển xanhMộ nằm trên bờ cát? Ở nơi nào cũng đượcMiễn là có bầu trờiVà trên mộ của tôiCó sao như đèn đốt.		Sonette 

(An meine Mutter B. Heine geborene v. Geldern)

IIch bin's gewohnt, den Kopf recht hoch zu tragen,Mein Sinn ist auch ein bißchen starr und zähe;Wenn selbst der König mir ins Antlitz sähe,Ich würde nicht die Augen niederschlagen. Doch, liebe Mutter, offen will ich's sagen:Wie mächtig auch mein stolzer Mut sich blähe,In deiner selig süßen, trauten NäheErgreift mich oft ein demutvolles Zagen. Ist es dein Geist, der heimlich mich bezwinget,Dein hoher Geist, der alles kühn durchdringet,Und blitzend sich zum Himmelslichte schwinget? Quält mich Erinnerung, daß ich verübetSo manche Tat, die dir das Herz betrübet?Das schöne Herz, das mich so sehr geliebet? IIIm tollen Wahn hatt ich dich einst verlassen,Ich wollte gehn die ganze Welt zu Ende,Und wollte sehn, ob ich die Liebe fände,Um liebevoll die Liebe zu umfassen. Die Liebe suchte ich auf allen Gassen,Vor jeder Türe streckt ich aus die Hände,Und bettelte um g'ringe Liebesspende -Doch lachend gab man mir nur kaltes Hassen. Und immer irrte ich nach Liebe, immerNach Liebe, doch die Liebe fand ich nimmer,Und kehrte um nach Hause, krank und trübe. Doch da bist du entgegen mir gekommen,Und ach! was da in deinem Aug' geschwommen,Das war die süße, langgesuchte Liebe. An Jenny Ich bin nun fünfunddreißig Jahr alt,Und du bist fünfzehnjährig kaum...O Jenny, wenn ich dich betrachte,Erwacht in mir der alte Traum! Im Jahre achtzehnhundert siebzehnSah ich ein Mädchen, wunderbarDir ähnlich an Gestalt und Wesen,Auch trug sie ganz wie du das Haar. Ich geh auf Universitäten,Sprach ich zu ihr, ich komm zurückIn kurzer Zeit, erwarte meiner.Sie sprach: "Du bist mein einzges Glück." Drei Jahre schon hatt ich PandektenStudiert, als ich am ersten MaiZu Göttingen die Nachricht hörte,Daß meine Braut vermählet sei. Es war am ersten Mai! Der FrühlingZog lachend grün durch Feld und Tal,Die Vögel sangen, und es freuteSich jeder Wurm im Sonnenstrahl. Ich aber wurde blaß und kränklich,Und meine Kräfte nahmen ab;Der liebe Gott nur kann es wissen,Was ich des Nachts gelitten hab. Doch ich genas. Meine GesundheitIst jetzt so stark wie'n Eichenbaum...O Jenny, wenn ich dich betrachte,Erwacht in mir der alte Traum! Der Ungläubige Du wirst in meinen Armen ruhn!Von Wonnen sonder SchrankenErbebt und schwillt mein ganzes HerzBei diesem Zaubergedanken. Du wirst in meinen Armen ruhn!Ich spiele mit den schönenGoldlocken! Dein holdes Köpfchen wirdAn meine Schultern lehnen. Du wirst in meinen Armen ruhn!Der Traum will Wahrheit werden,Ich soll des Himmels höchste LustHier schon genießen auf Erden. O, heil’ger Thomas! Ich glaub’ es kaum!Ich zweifle bis zur Stunde,Wo ich den Finger legen kannIn meines Glückes Wunde. Welcher Frevel, Freund! Abtrünnig Welcher Frevel, Freund! AbtrünnigWirst du deiner fetten Hanne,Und du liebst jetzt jene spinnigDürre, magre Marianne! Läßt man sich vom Fleische locken,Das ist immer noch verzeihlich;Aber Buhlschaft mit den Knochen,Diese Sünde ist abscheulich! Das ist Satans böse Tücke,Er verwirret unsre Sinne:Wir verlassen eine Dicke,Und wir nehmen eine Dünne! Im lieben Deutschland daheime Im lieben Deutschland daheime,Da wachsen viel Lebensbäume;Doch lockt die Kirsche noch so sehr,Die Vogelscheuche schreckt noch mehr. Wir lassen uns wie SpatzenEinschüchtern von Teufelsfratzen;Wie auch die Kirsche lacht und blüht,Wir singen ein Entsagungslied: Die Kirschen sind von außen rot,Doch drinnen steckt als Kern der Tod;Nur droben, wo die Sterne,Gibts Kirschen ohne Kerne. Gott Vater, Gott Sohn, Gott heiliger Geist,Die unsere Seele lobt und preist -Nach diesen sehnet ewiglichDie arme deutsche Seele sich. Nur wo die Engel fliegen,Da wächst das ewge Vergnügen;Hier unten ist alles Sünd und LeidUnd saure Kirsche und Bitterkeit. Wo? Wo wird einst des WandermüdenLetzte Ruhestätte sein?Unter Palmen in dem Süden?Unter Linden an dem Rhein? Werd ich wo in einer WüsteEingescharrt von fremder Hand?Oder ruh ich an der KüsteEines Meeres in dem Sand? Immerhin! Mich wird umgebenGotteshimmel, dort wie hier,Und als Totenlampen schwebenNachts die Sterne über mir.Bản dịch của Nguyễn Viết Thắng